Tác dụng của nha đam đã được chứng minh là tốt cho hệ miễn dịch, phòng chống ung thư, giảm lão hóa sớm. Loài cây này cũng được sử dụng cho mục đích trang trí nhà cửa của bạn. Bạn và Nhà Hinna cùng trồng và chăm sóc 1 cây nha đam để tận dụng hiệu quả dưỡng chất từ loại cây này, nhất là phần gel của nó nhé!
1. Đặc điểm của cây nha đam
Nha đam (hay có tên gọi khác là lô hội, long tu), tên tiếng Anh là Aloe Vera, là loại cây thuộc họ xương rồng có nguồn gốc từ bán đảo Ả Rập và mọc hoang ở vùng khí hậu nhiệt đới trên khắp Thế giới và được trồng để sử dụng cho nông nghiệp và làm thuốc. Nha đam sinh sống trong điều kiện khô nóng nên không cần phải chăm sóc quá đặc biệt.
Nha đam có thân cây nhỏ, ngắn, thân hóa gỗ, phát triển cao tới 60 – 100cm, lá của cây dạng bẹ, không có cuống, thường mọc vòng và chồng lớp lên nhau từ gốc, màu chuyển từ lục nhạt đến lục đậm. Lá nha đam mọng nước, bên trong có chất nhầy nhậy, mép lá có răng cưa nhọn màu trắng, dài từ 20 - 60cm. Ở một số giống, bạn sẽ thấy các vệt trắng trên bề mặt thân trên và dưới của chúng.
Hoa nha đam có vào mùa hè, có hình thoi với 1 tràng hoa màu vàng, mọc ra từ nách lá, cuống dài 1m, đâm thẳng lên trời, mọc theo cụm rũ xuống. Mỗi hoa 6 cánh cách dính nhau ở phần gốc và có 6 nhị. Quả dạng nang, chứa nhiều hạt.
2. Tác dụng của nha đam
Thành phần nha đam được tìm thấy trong nhiều sản phẩm tiêu dùng từ đồ uống, kem dưỡng da, mỹ phẩm hoặc thuốc mỡ điều trị vết bỏng nhẹ và cháy nắng.
a. Tác dụng chữa bệnh
Theo y học cổ truyền, nha đam có vị đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát huyết, cầm máu, nhuận tràng.
Theo y học hiện đại, trong nha đam có chứa chất glycoprotein nên nó có tác dụng chống viêm, giải dị ứng, làm lành vết thương. Đồng thời, nha đam cũng giúp giải độc cơ thể nhờ khả năng tăng cường chuyển hóa tại gan, thận, giải độc tố cho tế bào. Thường xuyên sử dụng nha đam cũng sẽ giúp đẩy hết những vi khuẩn độc trong ruột ra ngoài, hỗ trợ tiêu hóa, trị viêm loét dạ dày, ngăn ngừa sỏi niệu,…
Nhựa nha đam làm êm dịu vết thương trong trường hợp bạn bị bỏng nhẹ, khi bị côn trùng đốt hay da bị chai cứng khi bị rám nắng. Chất nhầy của nha đam có tác dụng ngay lập tức bịt kín vết thương, giúp cầm máu rất tốt. Trong nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh rằng nha đam điều trị hiệu quả các vết bỏng độ 3 và phục hồi vùng da bị phỏng nhanh hơn.
b. Tác dụng làm đẹp
Đối với chị em phụ nữ, nha đam vừa là thần dược, vừa là người bạn thân thiết giúp giữ lại nét thanh xuân lâu dài trên khuôn mặt họ.
Nha đam có các thuộc tính chống dị ứng nên hiệu quả trong việc điều trị các bệnh về da như vẩy nến, ngứa, eczema…Nha đam trị mụn, các loại dị ứng da hay vết do côn trùng cắn.
Gel nha đam có chứa 2 hormone là Axin và Giberelin giúp bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời cũng như điều trị các vết rạn, vết thương trên da. Ngoài ra, các chất oxy hóa như Beta carotine, vitamin C và vitamin E sẽ giúp cải thiện độ đàn hồi tự nhiên của da, giảm thiểu sự xuất hiện của nếp nhăn. Đắp mặt nạ nha đam giúp cho làn da trẻ trung, khỏe mạnh hơn.
Nha đam có chứa các enzyme thúc đẩy việc tăng trưởng tóc, protein giúp tái tạo và tiêu diệt các tế bào chết nên nó được xem là thần dược trong điều trị rụng tóc. Đồng thời, nha đam cũng giúp cân bằng độ pH của da đầu, làm cho chân tóc không bị khô, kích thích tóc mọc mạnh.
Những người bị khô môi, nứt nẻ quanh năm thì có thể sử dụng tinh dầu nha đam hoặc nha đam mật ong để dưỡng ẩm.
c. Nha đam chế biến món ăn
Ngoài là 1 vị thuốc để chữa bệnh, 1 loại mỹ phẩm thì nha đam còn là 1 nguyên liệu trong chế biến món ăn vô cùng dinh dưỡng và thơm ngon.
Thông thường, người ta sẽ gọt bỏ phần vỏ xanh của nha đam đi, giữ lại phần thịt bên trong để chế biến các món chè hay thức uống để giải nhiệt cho những ngày hè nóng nực như: nha đam đường phèn, nha đam hạt chia, kem nha đam,….
Nước ép nha đam cũng chứa các dưỡng chất thiết yếu giúp dung hòa làn da khỏe mạnh.
3. Các bước chuẩn bị trồng cây nha đam
a. Lựa chọn giống nha đam
Cây nha đam có 2 loại chính phổ biến hiện nay
Nha đam Mỹ: là giống nha đam có lá dài, bẹ to, nặng ký. Lá có nhiều gai nhọn, phía sau thường có phấn trắng. Đây là giống nha đam được trồng thương mại là chủ yếu vì nó cho năng suất rất cao
Nha đam Việt Nam: so với nha đam Mỹ thì giống này có lá nhỏ hơn, bẹ lá mỏng và ít gai hơn. Lá có màu xanh và ở mặt dưới không có lớp phấn trắng. Thường thì người ta trồng nha đam Việt Nam tại nhà và làm cảnh vì nó nhỏ gọn, dễ trồng.
b. Dụng cụ trồng
Nếu bạn trồng bằng đất thì chỉ cần chọn chậu có lỗ thoát nước bên dưới giúp bộ rễ thoát nước nhanh là được, vì nha đam là cây không thể chịu úng ngập. Bạn cũng có thể bỏ dưới đáy chậu những viên sỏi lớn để cây không bị úng nước.
Kích thước chậu phù hợp có đường kính khoảng 25 – 30 cm và cao 30 – 40 cm, như vậy mới đủ cho cây nhanh lớn và phát triển được.
Nếu bạn muốn trồng nha đam thủy sinh thì chuẩn bị lọ thủy tinh có chiều rộng phù hợp sao cho lượng nước cao tương ứng với bộ rễ của cây.
c. Đất trồng
Đất được chọn để trồng cây nên là đất tơi xốp, giàu mùn, có khả năng thoát nước tốt. Bạn có thể phối trộn đất theo công thức đơn giản với tỷ lệ 3 đất sạch: 3 phân trùn quế: 2 tro trấu: 2 mụn dừa. Tuy nhiên nếu bạn quá bận rộn thì bạn cũng có thể sử dụng nguồn đất hữu cơ giàu dinh dưỡng đã qua phối trộn và xử lý dùng cho tất cả các loại cây trồng.
Chú ý: không nên để đất quá đầy mà nên dưới miệng chậu từ 5 – 7cm, để sau khi trồng, đất không bị đổ ra ngoài và để chúng ta cũng dễ dàng chăm sóc hơn.
4. Kỹ thuật trồng nha đam
a. Cách trồng nha đam bằng lá
Bạn cho đất trồng vào chậu cách miệng chậu khoảng 7cm, sau đó lấy 1 nhánh nha đam đặt trên mặt đất trong chậu rồi lấy tay vun 1 chút đất để che khoảng nửa nhánh nha đam lại.
Lưu ý: bạn cần để lộ 1 chút lá nha đam ở ngoài, rồi tìm 1 góc có nhiều nắng nhất để đặt chậu nha đam.
Sau khi vùi nhánh nha đam vào chậu, bạn cần tưới nước nhẹ nhàng để đất xung quanh nha đam ẩm hết. Và theo dõi hàng ngày, nếu đất quá khô thì tưới thêm chút nước. Cây sẽ đâm chồi và ra lá trong vòng vài tuần.
b. Cách trồng nha đam bằng cây con
Bỏ đất vào chậu cách miệng chậu khoảng 10cm, đặt cây con vào và nén hơi nhẹ để giữ cây. Tưới nhẹ nước, để cây ra nơi có nhiều ánh nắng mặt trời nhất.
c. Cách trồng nha đam thủy sinh
Là cách trồng nha đam đơn giản không cần phải sử dụng đất. Phù hợp với những người bận rộn.
Nhẹ nhàng tách cây nha đam ra khỏi đất và rửa sạch đất bám ở rễ. Sau đó, trồng cây vào các lọ, bình đã chuẩn bị sẵn.
Cần đảm bảo nước ngập rễ chứ không ngập thân chính của cây. Thay nước 1 tuần 1 lần.
Chú ý chăm sóc cây trong giai đoạn đầu, sau đó có thể bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cần thiết để cây phát triển tốt hơn.
5. Cách chăm sóc cây nha đam
a. Nước:
Vì nha đam có thể sống trong môi trường khô hạn, khắc nghiệt nên cũng không cần phải tưới nước quá nhiều. Đối với những cây mới trồng thì mỗi ngày tưới 1 lần và tưới với lượng vừa đủ để cây phát triển. Còn sau khi cây con đã cứng cáp, bộ rễ ổn định rồi thì chỉ cần tưới 2 ngày/lần là phù hợp.
Bên cạnh đó, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết, nắng mưa như thế nào mà có thể điều chỉnh lượng nước tưới cho phù hợp với nhu cầu của cây.
b. Ánh sáng:
Có thể dùng nha đam làm cây cảnh trang trí trong nhà vì nó có thể phát triển trong môi trường thiếu ánh sáng. Tuy nhiên, nên cho cây ra ngoài sáng mặt trời ít nhất 1 lần 1 tuần để giúp cây quang hợp cũng như tích trữ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.
c. Nhiệt độ:
Cây phát triển tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ từ 15 – 35°C. Do khả năng chịu lạnh và sương giá kém, nên khi nhiệt độ xuống 5°C thì cây sẽ ngừng sinh trưởng. Cây thích hợp với nhiệt độ phòng nên hoàn toàn có thể trồng trong môi trường máy lạnh.
d. Bón phân:
Đối với nha đam trồng chậu, có thể bón phân hữu cơ NPK, cứ đều đặn 15 ngày thì bón phân 1 lần để cây xanh tốt. Bón phân ở xung quanh mỗi gốc cây và tưới qua để cho phân có thể ngấm xuống đất.
e. Phòng trừ sâu bệnh hại:
Trong trường hợp cây bị úng lá, lá vàng và thối nhũng thì có chăng là do cây bị úng nước, mưa nhiều. Chỉ cần kịp thời cắt bỏ ngay những lá bị hư hỏng để phòng tránh khuẩn bệnh lây lan sang những lá khác hay cây bên cạnh.
f. Nhân giống
Cây nha đam có thời gian sinh trưởng rất lâu, cây cũng có thể sống trong nhiều năm. Sau khoảng 1 thời gian trồng, xung quanh cây mẹ sẽ xuất hiện nhiều cây con. Khi đó có thể bứng cây con ra để trồng tiếp. Hoặc bạn có thể dùng những lá nha đam lớn, già để ươm cây con mọc từ đó.
6. Thu hoạch
Nếu trồng trong chậu, hoặc thủy sinh thì chỉ cần khoảng 1 năm là bạn có thể thu hoạch nha đam mình trồng được rồi. Còn nếu trồng nha đam ngoài đất thì cây sẽ nhanh lớn hơn, cây có đủ điều kiện về đất, dinh dưỡng cũng như diện tích để sinh trưởng nên khoảng 6 – 8 tháng là đã có thể bắt đầu thu hoạch.
Nhận xét